تفاوت شیرآلات برنجی و چدنی؟

شیرآلات نقش بسیار مهمی در حفظ و تنظیم جریان سیالات در سیستم‌های آب و گاز دارند. در بازار گسترده اتصالات فلزی ایران، در حال حاضر دو نوع شیرآلات مورد استفاده قرار می‌گیرد؛ شیرآلات برنجی و شیرآلات چدنی. این دو نوع شیرآلات از نظر جنس فلز تشکیل دهنده، خصوصیات فیزیکی و کاربردها با هم تفاوت دارند.

در این مقاله به بررسی ویژگی‌ها و تفاوت‌های مهم شیرآلات برنجی و چدنی می‌پردازیم تا به مصرف ‌کنندگان و متخصصان حوزه تأسیسات و سیستم‌های لوله کشی آب و گاز کمک کنیم تا بر اساس نیازهای پروژه و شرایط محیطی آن بهترین انتخاب را داشته باشند.

شیرآلات برنجی، ویژگی‌ها و کاربردها

شیرآلات برنجی از جنس برنج یا همان آلیاژ مس و روی ساخته می‌شوند. آلیاژ برنج معمولاً از 85 تا 90 درصد مس و 10 تا 15 درصد روی تشکیل شده است. این آلیاژ به دلیل ویژگی‌های منحصر به فرد خود برای تولید اتصالات مخصوص لوله کشی گاز و آب استفاده می‌شود، این ویژگی‌ها عبارتند از:

• مقاومت بالا در برابر اکسیداسیون و خوردگی

شیرآلات برنجی در تماس با آب و سیالات شیمیایی از مقاومت بسیار بالایی برخوردار هستند و دچار زنگ زدگی یا خوردگی نمی‌شوند. چون فلز مس واکنش پذیری بسیار پایینی دارد و به سختی دچار اکسید شدگی می‌شود.

• خواص حرارتی مناسب

آلیاژ برنج در بازه دمایی 200- تا 600+ درجه سانتی گراد از مقاومت حرارتی بسیار خوبی برخوردار است. به همین دلیل شیرآلات برنجی در سیستم‌ها و دستگاه‌های تحت فشار یا تحت حرارت بالا به خوبی کار می‌کنند و خواص ساختاری و مکانیکی خود را از دست نمی‌دهند.

• مقاومت مکانیکی مناسب

آلیاژ برنج به دلیل ساختار خاص و مقاومت مکانیکی بالایی که دارد، در برابر فشار و نیروهای مکانیکی از مقاومت بسیار خوبی برخوردار است و به راحتی شکسته نمی‌شود.

• سازگاری با سایر اتصالات فلزی

آلیاژ برنج به طور کلی از نظر ویژگی‌های فیزیکی و شیمیایی با سایر مواد سازگاری خوبی دارد. این ویژگی باعث می‌شود که شیرآلات برنجی به راحتی با سیستم‌های لوله‌کشی و اتصالات مختلف هماهنگ شوند.

شیرآلات برنجی به دلیل استحکام مکانیکی مناسب و ظاهر زیبا در سیستم‌های لوله کشی آب و گاز صنعتی، ساختمانی و خانگی استفاده می‌شوند. این شیرآلات انواع مختلفی دارند؛ شیرآلات کروی، شیرآلات پروانه‌ای، شیر فشارشکن، شیر اطمینان و شیر فلکه. قیمت شیر فلکه برنجی و سایر قطعات و اتصالات برنجی را می‌توانید به روز و به صورت آنلاین در فروشگاه‌های اتصالات صنعتی ملاحظه کنید.

شیرآلات چدنی، ویژگی‌ها و کاربردها

شیرآلات چدنی یکی دیگر از اتصالات رایج مصرفی در سیستم‌های تأمین آب و گاز هستند. این اتصالات از جنس فلز چدن گرافیته و چدن سفید ساخته می‌شوند. چدن گرافیته یا چدن سیاه از مقاومت بسیار خوبی در برابر فرسایش و فشار برخوردار است. چدن سفید نیز دارای استحکام و مقاومت بالایی در برابر ضربه، خوردگی و حرارت است.

از هر دو فلز برای ساخت شیرآلات مصرفی در سیستم‌های تأمین آب شهری، صنعتی، کشاورزی و سیستم‌های گازی استفاده می‌شود. ویژگی‌های شیرآلات چدنی عبارتند از:

• مقاومت بالا در برابر خوردگی و زنگ زدگی

شیرآلات چدنی در تماس با آب و سیالات شیمیایی از مقاومت بسیار خوبی برخوردار هستند و به سختی دچار زنگ زدگی یا خوردگی می‌شوند.

• مقاومت مکانیکی بالا

شیرآلات چدنی از مقاومت مکانیکی بالایی برخوردار هستند. چون نسبت به درجه حرارت بالا، فشار زیاد، ضربه، خوردگی و فرسودگی مقاوم هستند.

• سازگاری با سایر اتصالات فلزی

آلیاژ چدن به دلیل شباهت زیاد به آهن از نظر ویژگی‌های فیزیکی و شیمیایی به راحتی با سایر اتصالات فلزی هماهنگ می‌شود.

• قیمت مناسب و اقتصادی

یکی دیگر از ویژگی‌های شیرآلات چدنی، قیمت ارزان و اقتصادی آنهاست.

شیرآلات چدنی به دلیل مقاومت بالا و قیمت مناسب در سیستم‌های انتقال آب و آبرسانی، تأسیسات آب و فاضلاب، صنایع دارویی، صنایع غذایی، صنایع پتروشیمی، نفت و گاز، صنایع پالایشگاهی و نیروگاه‌های برق استفاده می‌شوند.

5 تفاوت شیرآلات برنجی با شیرآلات چدنی

شیرآلات برنجی و چدنی هر دو از مقاومت و کارایی مناسبی برای استفاده در سیستم لوله کشی خانگی، صنعتی و کشاورزی برخوردار هستند. مصارف استفاده از هر دو تقریباً یکسان است، با این حال در بعضی از ویژگی‌ها با هم تفاوت دارند که در ادامه توضیح می‌دهیم:

مقاومت به زنگ زدگی و خوردگی

با توجه به اینکه ماده سازنده شیرآلات برنجی فلزات مس و روی هستند و این دو فلز از نظر خواص ضد زنگ بودن و انتقال حرارت بالا در مقایسه با چدن یا آهن از مقاومت بالاتری برخوردار هستند. مقاومت شیرآلات چدنی در برابر تنش‌های محیط و بارهای مکانیکی باعث شده است که به سختی دچار فرسودگی شوند.

به همین دلیل است که شیرآلات برنجی نسبت به شیرآلات چدنی برای استفاده در سیستم‌های تحت فشار یا حرارت مناسب‌تر هستند. چون به سختی دچار زنگ زدگی و خوردگی می‌شوند و لازم نیست نگران نشتی یا خرابی سیستم باشیم.

نوع کاربرد شیرآلات

با توجه به جنس و میزان مقاومت، شیرآلات برنجی برای کاربردهای خانگی، سیستم‌های گرمایش و سرمایش و سیستم‌هایی که نیاز به مقاومت به زنگ زدگی دارند، استفاده می‌شوند. ولی شیرآلات چدنی برای محیط‌های صنعتی، کشاورزی، سیستم‌های لوله کشی آب و فاضلاب، لوله کشی گاز و مواد شیمیایی مناسب هستند.

نوع اتصالات شیرآلات

نحوه اتصال شیرآلات چدنی از نوع فلنجی است. این نوع اتصال زمینه‌ای را فراهم می‌کند که اتصالات از طریق پیچ و مهره به هم وصل شوند. ولی شیرآلات برنجی از طریق اتصالات دنده‌ای به هم وصل می‌شوند. این تفاوت در نوع اتصال تا حدی روی آب بندی و کارایی این شیرآلات تأثیر دارد. چون به طور کلی اتصالات دنده‌ای از آب بندی بهتری برخوردار هستند.

تفاوت قیمت شیرآلات برنجی و چدنی

اولین تفاوت میان اتصالات و شیرآلات چدنی و برنجی، قیمت است. شیرآلات برنجی در مقایسه با شیرآلات چدنی قیمت بالاتری دارند. چون از جنس فلز روی ساخته شده‌اند. به عنوان مثال، قیمت شیر گازی برنجی در مقایسه با شیر آهنی بالاتر است، چون قیمت ماده اولیه سازنده این دو قطعه با هم تفاوت دارد.

برای اینکه بتوانید انتخاب بهتری برای پروژه‌های خود داشته باشید، پیشنهاد می‌کنیم حتما از کارشناس آب، گاز یا آتش نشانی مشاوره بگیرید. البته می‌توانید از کارشناسان فروش فروشگاه‌های آنلاین اتصالات فلزی هم بخواهید که در این خصوص شما را راهنمایی کنند.