در مورد سازه‌های فضاکار (فضایی) چقدر می‌دانید؟

مقدمه

امروز به کمک تیم تخصصی فضاسازه نقش جهان قصد داریم شما را با یکی از محبوب‌ترین گزینه‌های عرصه ساخت و ساز یعنی سازه فضاکار یا سازه فضایی آشنا کنیم. سازه‌ های فضاکار از کنار هم قرار گرفتن المان هایی که قبلا بدین منظور تولید شده‌اند، ساخته می‌شوند. این المان ها در اثر فشار و کششی که نسبت به هم وارد می‌کنند، یک شکل هندسی خاص و ساختاری سه بعدی ایجاد می‌نمایند. از اصلی ترین اجزای آن‌ها نیز خرپاهای مثلثی هستند. تنوع، کاربرد و مزایای این سازه‌ها منحصربه‌فرد است. برای آشنایی بیشتر با آن‌ها در ادامه همراه ما باشید.

آشنایی با سازه فضاکار (فضایی)

همانطور که در مقدمه بحث صحبت کردیم یک سازه فضاکار از ساختاری سه بعدی و مشابه با خرپا تشکیل شده و وزن سبکی نیز دارد. یکی از دلایل سبک بودن وزن سازه های فضایی استفاده از فولاد یا آلومينيوم در ساخت آن‌ها است. در فضاهای بزرگ و دارای مساحت زیاد از این سازه‌ها استفاده می‌شود؛ زیرا می‌توان به کمک آن‌ها فضاهای بزرگ را تحت پوشش قرار داد. این قاب‌ها که سابقه طراحی آن‌ها به زمان‌های دور بر می‌گردد، برای نخستین بار در ساخت گنبدها مورد استفاده قرار گرفتند. این سازه‌ها از استحکام بالایی برخوردار هستند. بارهای فشاری در این سازه‌ها با توجه به ساختار خاص آن ‌ها به پایه ‌ها انتقال پیدا می‌کنند. سازه‌های فضاکار خوشبختانه امروزه به منظور رفع نیازهای موجود به صورت انبوه در کارخانجات تولید می‌شوند.

بررسی کارایی سازه فضاکار

سازه‌های فضاکار به شکل گسترده‌ای در صنعت ساخت و ساز مورد استفاده قرار می‌گیرند. یکی از کاربردهای این سازه‌ها استفاده از آن‌ها به عنوان نورگیر ساختمان است که در سر درب ساختمان نصب می‌شوند. معمولا به این منظور از سازه‌های فضایی نوع تخت استفاده می‌کنند. در استادیوم‌ها و سالن‌های ورزشی بزرگ سازه‌های فضاکار تخت یا قوسی برای پوشش سقفی فضا به کار گرفته می‌شوند. در استخرها و پارک‌های آبی بزرگ نیز شرایط به این صورت است و از سازه‌های فضایی قوسی استفاده می‌کنند. به طور کلی این سازه‌ها در هر جایی که نیاز به دهانه‌های بزرگ سقفی وجود داشته باشد، کاربرد دارند. برای مثال سالن اجتماعات، سالن‌های کنفرانس، سینماها، سالن‌های تئاتر، کتابخانه‌ها و… در این دسته قرار دارند.

در ایستگاه‌های سی ان جی و پمپ بنزین‌ها، سازه‌های شیب دار یا تخت به کار می‌روند. گلخانه‌های صنعتی، تحقیقاتی و تزئیناتی، پایانه‌های اتوبوسرانی، ایستگاه‌های راه آهن، فرودگاه‌ها، ترمینال‌ها، پارکینگ ساختمان‌های تجاری و مسکونی، سالن‌ها و انبارهای گمرکی و… جاهایی هستند که نصب سازه‌های فضایی در آن‌ها رواج دارد. چند مورد دیگر نیز وجود دارند که ممکن است تا به حال به آن‌ها توجه نکرده باشید. گاهی سازه‌های فضایی را به عنوان قابی برای بیلبوردهای تبلیغاتی نصب می‌کنند. هم‌چنین در ساخت پل‌ها نیز این سازه کارکرد قابل توجهی دارد. در جاهایی که نیاز به سایبان‌های بزرگ باشد، این سازه‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرند. برای ساخت غرفه‌ها، در طراحی دکوراسیون داخلی و انواع عملیات مربوط به محوطه سازی نیز به کار می‌روند.

ساخت سازه فضایی و انواع آن با توجه به مصالح

ساخت سازه فضاکار با استفاده از مصالح گوناگون امکان پذیر است. از این جهت یک تقسیم بندی از سازه‌های فضایی وجود دارد که آن‌ها را به انواع سه لایه، چوبی، فولادی دسته بندی می‌کند.

سازه‌های فضایی سه لایه

یک از انواع سازه‌های فضاکار با توجه به نوع مصالح به کار رفته در آن، سازه فضایی سه لایه است. همانطور که از نام آن مشخص است این سازه سه لایه دارد که از سه بخش بالایی، وسطی و پایینی تشکیل شده است. از سازه‌های فضایی سه لایه در پروژه‌های با حجم بالا و عظیم استفاده می‌شود.

سازه‌های فضایی چوبی

از دیگر انواع سازه‌های فضایی، سازه فضاکار چوبی است که در متریال ساخت آن چوب جایگاه قابل توجهی دارد. هم‌چنین یک گزینه مقرون به صرفه نیز از نظر اقتصادی به شمار می‌آید.

سازه‌های فضایی فولادی

سازه فضایی فولادی همان‌طور که از اسمش پیداست، با فولاد ساخته می‌شود. همین امر هم باعث شده تا در مقایسه با سایر سازه‌های فضایی رونق بیشتری داشته باشد. استحکام، دوام و جوش پذیری بالا از مزیت‌های استفاده از فولاد در سازه‌های فضایی است. متریال ساخت این نوع از سازه‌ها خوشبختانه به میزان کافی در دسترس است و محدودیت و کمبودی وجود ندارد.

مزیت‌های سازه فضاکار

سازه فضاکار مزیت‌های بسیار زیادی دارد که موجب محبوبیت و رونق آن در عملیات ساخت و ساز شده است. یکی از مزیت‌های قابل توجه این سازه‌ها سبک بودن آن‌ها است. البته این ویژگی باعث عدم استحکام سازه‌های فضایی نمی‌شود؛ بلکه این سازه‌ها به دلیل استحکام قابل توجهی که دارند در فضاهای بزرگ به کار می‌روند. وزن سبک سازه‌ها فرایند انتقال قاب‌های فضایی به محل اجرای سازه را تسهیل می‌کند و در مقایسه با سازه‌های فضایی کار حمل و نقل و نصب این سازه‌ها بسیار آسان است. مواد اولیه و مصالح ساخت سازه‌های فضایی به تولید انبوه می‌رسند و از این جهت محدودیتی بابت تولید و توزیع آن‌ها وجود ندارد. تمامی قطعات نیز از نظر کیفی تابع استانداردهای تعیین شده هستند. از این جهت جای هیچ گونه نگرانی در خصوص کیفیت و استحکام محصولات و قطعات نیست.

تمامی اندازه‌ها نیز چک می‌شوند و استاندارد هستند. سازه‌های فضایی را می‌توان در اکثر محیط‌ها استفاده کرد و در طرح‌های مورد نظر آن‌ها را به کار برد. این مسئله نشان دهنده انعطاف پذیری بالای این سازه‌ها در اجرای طرح‌های مختلف است. از دیگر مزیت‌های قابل توجه سازه‌های فضاکار، اقتصادی بودن به کارگیری آن‌ها است. هزینه نصب و اجرای این سازه‌ها بسیار مناسب‌تر و به صرفه‌تر از سایر سازه‌های صنعتی می‌باشد.

ساختار سازه‌های فضاکار

سازه‌ فضاکار با توجه به نوع کاربردی که برای استفاده از آن‌ها مدنظر است ممکن است ساختار متفاوتی از هم داشته باشند. این ساختار متفاوت در ساخت یک سازه فضایی، دسته بندی‌های مختلفی را ایجاد می‌کند. سازه‌های فضاکار تخت، چلیک یا قوسی، گنبدی، دیسکی، هرمی، سینوسی، شیبدار، نیم قوسی و… در این دسته بندی قرار می‌گیرند. این سازه‌ها در اشکال هندسی مختلف و چند بعدی ساخته می‌شوند.

سازه‌های تخت

سازه تخت نوعی سازه فضایی مسطح است که به صورت تک لایه یا چند لایه ساخته می‌شود؛ البته دو لایه بودن این سازه‌ها رواج بیشتری دارد. استفاده از سازه‌های فضایی تخت در آشیانه هواپیماها به چشم می‌خورد. در سازه‌های تخت شبکه‌های سازه متشکل از دو صفحه موازی است که توسط ابزارهای لازم بهم اتصال پیدا می‌کنند.

سازه‌های چلیک یا قوسی

سازه فضاکار چلیک یا قوسی یکی از زیباترین انواع این سازه‌های محبوب است. برای ساخت سازه‌های فضایی قوسی، لایه‌های بیرونی و درونی را به حالت قوس دار می‌سازند. اگر از نزدیک این سازه‌ها را ببینید به صورت کمان دایره، استوانه، بیضی و… هستند. پنل‌های سقفی، ورق‌های فولادی و پلی کربنات و شیشه از رایج ترین پوشش‌های سازه‌های چلیک می‌باشند. سازه‌های چلیک کاهش میزان تنش در صفحات را با خود به دنبال دارند و از دوام بالایی نیز برخوردار هستند. نمونه قابل توجه استفاده از سازه‌های چلیک را در پل‌های قوسی شکل می‌توان مشاهده کرد.

سازه‌های گنبدی

از دیگر تقسیم بندی‌های سازه فضاکار می‌توان به نوع گنبدی اشاره کرد. سازه‌های فضایی گنبدی از رایج‌ترین سازه‌هایی هستند که نمود آن‌ها را در گنبدهای مختلف واقع شده در کشورمان می‌بینیم. در ساخت سازه فضایی گنبدی از میله‌های کوچک و بزرگ متصل به هم و گره‌های مختلف استفاده می‌شود. این اتصال مثلثی میله‌ها به یکدیگر در نهایت سازه گنبدی شکلی را می‌سازد. سازه‌های گنبدی را می‌توان به انواع شودلر، ژئودزیک، پیازی، بشقابی، برآمده و… تقسیم کرد.

سازه‌های هرمی

سازه هرمی به عنوان نوعی سازه فضاکار زیبا در طراحی دکوراسیون اهمیت زیادی دارد. هم‌چنین به دلیل نوع ساختار از مقاومت قابل توجهی برخوردار است. به همین جهت نیز می‌توان آن را برای ساخت دهانه‌های بزرگ در فضاهای وسیع مورد استفاده قرار داد.

سازه‌های سینوسی

یکی از مواردی که در تقسیم‌بندی‌های سازه فضایی با توجه به ساختار می‌توان به آن اشاره کرد، سازه سینوسی است. در ساختار سازه‌های فضاکار سینوسی نقاط اتصال سازه‌هایی که به شکل جدا نصب شده‌اند، نقاط عطف نام دارند که طراحی آن‌ها به صورت یک قوس کوچک است.

سازه‌های نیم قوسی

سازه‌های نیم قوسی نوع دیگر سازه‌های فضایی هستند. این سازه‌ها در مواردی که در دو سمت سازه امکان نصب پایه با ارتفاع مساوی وجود نداشته باشد، مورد استفاده قرار می‌گیرند. وقتی در یک طرف، ستون‌ها کوتاه‌تر از طرف دیگر باشند، سازه به شکل نیم قوس خواهد بود.

سخن پایانی

در این مقاله به کمک تیم تخصصی فضاسازه نقش جهان به بیانی ساده اطلاعاتی پیرامون سازه فضاکار با شما در میان گذاشتیم. سازه‌های فضایی با توجه به مزیت‌های زیاد و کاربردهای گوناگونی که پیش از این به آن‌ها اشاره کردیم، محبوبیت قابل توجهی پیدا کرده‌اند. علاوه بر تمامی موارد گفته شده، یکی از دلایل محبوبیت این سازه‌ها ظاهر زیبا و طراحی خاص آن‌ها است. این سازه‌ها در برابر انواع فشارها و حوادث مثل بادهای شدید، طوفان‌ها، زلزله و حوادثی از این قبیل مقاومت بالایی دارند.

شرکت فضاسازه نقش جهان با بیش از 25 سال سابقه ی فعالیت در زمینه سازه فضاکار، از پرسابقه ترین و برترین شرکت های فعال در زمینه ی طراحی، تولید و اجرای سازه فضاکار میباشد و با پشتوانه به نیروهای متخصص و باتجربه، طراحی تخصصی، تولید سازه با بالاترین کیفیت و اجرای حرفه ای، باعث کاهش قیمت سازه فضاکار و همچنین افزایش سرعت اجرا گردیده است، همچنین رزومه ی فضاسازه با دارا بودن بیش از 200 پروژه موفق داخلی و خارجی گواهی بر این ادعا میباشد.

اگر شما هم قصد استفاده از خدمات فضاسازه نقش جهان را دارید، به راحتی می‌توانید با پر کردن فرم مشاوره در این لینک، به صورت رایگان راهنمایی‌های لازم را توسط کارشناسان دریافت کنید.