تابلو برق هوشمند ساختمان (BMS) چیست؟

دنیای امروز وابسته به تکنولوژی است. ساختمان‌های مدرن و جدید تجاری و مسکونی نیز از فناوری‌های جدید بی نصیب نمانده‌اند. تابلو برق هوشمند ساختمان یا BMS سیستم پیشرفته‌ای است که از آن برای کنترل نظارت و بهینه‌سازی مصرف انرژی در ساختمان‌های هوشمند استفاده می‌شود. BMS مخفف عبارت Building Management System و به معنای مدیریت هوشمند ساختمان است. این تابلو محفظه‌ای فلزی یا پلاستیکی می‌باشد که تمام تجهیزات الکتریکی و الکترونیکی مانند سنسورها، سوئیچ‌ها و کنترلرها را در خود جای داده است.

در حقیقت به مجموعه سخت‌افزارها و نرم‌افزارهایی که برای مانیتورینگ و کنترل یکپارچه قسمت‌های مهم ساختمان نصب می‌شوند، تابلو برق هوشمند ساختمان می‌گویند. وجود این تابلو در ساختمان‌های تجاری و مسکونی بسیار مهم است زیرا این محصول در برابر نوسانات الکتریکی به صورت خودکار از خود واکنش نشان می‌دهد و می‌توان گفت که تأمین ایمنی ساختمان را بر عهده دارد. در ادامه با ما همراه باشید تا بدانید که تابلوی هوشمند ساختمان چیست و سوئیچینگ چه نقشی را در آن ایفا می‌کند.

تابلو برق هوشمند BMS چیست؟

در خانه‌ها و ساختمان‌هایی که سیستم آنها هوشمند نیست، همه مدارهای قدرت ساختمان در یک جعبه فیوز تعبیه شده‌اند. در حقیقت آن جعبه فیوز منبع اصلی تأمین برق واحدهای ساختمان است اما در خانه‌های هوشمند مدارهای قدرت با مدار دیگری یعنی مدار فرمان در تابلو برق قرار می‌گیرد. در این حالت تابلوی برق ساختمان، کنترل کننده مرکزی خانه‌های هوشمند است و مدیریت تمامی تجهیزات ساختمان، کنترل عملکرد آنها و اجرای دستورالعمل‌های کاربران را بر عهده دارد.

کاربرد تابلو و هوشمند ساختمان

می‌توان گفت که BMS مغز یک ساختمان هوشمند است. تابلو برق هوشمند ساختمان سیستم نظارت و کنترل خود را بر طیف گسترده‌ای از سیستم‌های الکتریکی ساختمان مانند روشنایی، سیستم اعلام حریق، سیستم امنیتی، تهویه مطبوع و… ارائه می‌دهد. این تابلو یک برنامه کاربردی دارد که می‌توان آن را روی تلفن همراه یا تبلت نصب کرد تا کاربر امکان نظارت و کنترل از راه دور بر مصرف انرژی و اجزای تابلو را داشته باشد.

در حالت کلی می‌توان گفت که ایجاد محیط مطلوب برای ساکنان ساختمان، استفاده بهینه از تجهیزات و البته افزایش عمر مفید آنها، کاهش هزینه‌های نگهداری، بهینه سازی مصرف انرژی، کنترل از راه دور سیستم‌های مختلف از طریق تلفن همراه، تبلت یا کامپیوتر، یکپارچه سازی سیستم‌های مختلف الکتریکی، مکانیکی و حفاظتی، برنامه‌ریزی زمانی برای روشن و یا خاموش کردن سیستم‌های مختلف برخی از مهم‌ترین کاربردهای BMS محسوب می‌شوند.

وجود تابلو برق هوشمند ساختمان می‌تواند بین سیستم‌های مختلف گرمایش، سرمایش، تهویه و… هماهنگی به وجود بیاورد و آنها را کنترل کند تا محیطی مطلوب و راحت برای کاربر فراهم شود. در حالت کلی باید بدانید که تابلو برق هوشمند ساختمان باعث افزایش ایمنی، بهینه سازی مصرف انرژی، کارایی بالاتر و در نتیجه افزایش راحتی و آسایش ساکنین ساختمان خواهد شد.

تابلو برق هوشمند یا BMS – تصویر 3

خدمات تابلو برق هوشمند ساختمان

ابتدا شما باید بدانید که تابلوی برق هوشمند ساختمان در انواع مختلفی از ساختمان‌ها مانند ساختمان‌های اداری، تجاری، مسکونی و آموزشی کاربرد دارد. در ساختمان‌های اداری از BMS برای کنترل روشنایی سیستم‌های امنیتی تهویه مطبوع و اصولاً تجهیزات الکتریکی استفاده می‌شود. در ساختمان‌های تجاری مانند مراکز خرید یا هتل‌ها علاوه بر کنترل روشنایی و تهویه مطبوع، از آن برای سیستم‌های صوتی و تصویری و تجهیزات الکتریکی دیگر بهره می‌برند.

در خانه‌های هوشمند یا همان ساختمان‌های مسکونی و ساختمان‌های آموزشی نیز از تابلو برق هوشمند برای کنترل روشنایی، تهویه مطبوع، سیستم‌های امنیتی، سیستم‌های آبیاری و… استفاده می‌شود. جالب است بدانید که در مراکز درمانی مانند بیمارستان‌ها و مراکز مراقبت‌های بهداشتی نیز برای کنترل دما و رطوبت، تهویه هوا و کنترل تجهیزات مهم و حیاتی برای سلامت بیمار از هوشمند استفاده می‌شود.

از جمله خدماتی که تابلو برق هوشمند و تجهیزات تحت نظارت آن ارائه می‌دهند، می‌توان به سیستم گرمایش و سرمایش، تهویه مطبوع، اعلام و اطفا حریق، سیستم صوتی، سیستم امنیتی، روشنایی خودکار، سیستم کنترل از راه دور تجهیزات ساختمان و… اشاره کرد. در حقیقت تمامی خدمات خانه‌های هوشمند به وسیله همین تابلوی برق هوشمند یعنی BMS صورت گرفته و اجرا می‌شود. این دستگاه به صورتی ساخته می‌شود که امکان تعیین سناریو و اجرای دستورالعمل مورد نظر کاربر را نیز خواهد داشت.

قطعات تابلو برق هوشمند ساختمان

تابلو برق هوشمند از قطعات مختلفی تشکیل می‌شود که هر کدام از آنها وظیفه‌ای مهم را در این تابلو ایفا می‌کند. از مهمترین قطعات این محصول می‌توان به منبع تغذیه، کلیدهای مینیاتوری باکس، پردازنده CPU، محافظ جان، کابل‌ها، ترمینال‌ها و… اشاره کرد. با هم به بررسی مهم‌ترین اجزای تابلو برق هوشمند ساختمان BMS می‌پردازیم.

منبع تغذیه سوئیچینگ

منبع تغذیه سوییچینگ مهم‌ترین قسمت تابلو برق هوشمند است که برای تأمین برق مصرفی تابلو از آن استفاده می‌شود و در تابلو تعبیه خواهد شد. وظیفه منبع تغذیه سوئیچینگ تبدیل برق شهر به برق ۳۰ ولت و بر اساس SBUS به برق ۲۴ ولت است. سوئیچینگ یک نوع از منابع تغذیه است که بازدهی بسیار عالی و بالایی دارد. از تابلوی BMS به منظور کنترل و توزیع جریان برق تجهیزات و سیستم‌های مختلف ساختمان مانند سیستم‌های روشنایی، تهویه و… استفاده می‌شود. سوئیچینگ در این تابلو می‌تواند هنگام بروز خطا، جریان برق را قطع کند و این‌گونه از آسیب به تجهیزات جلوگیری نماید.

تجهیزات الکتریکی در برابر جریان خطاها و اضافه بار به وسیله سوئیچینگ محافظت می‌شوند و این موضوع باعث افزایش ایمنی ساختمان خواهد شد. از وظایف دیگر سوئیچینگ در این تابلو می‌توان به امکان مدیریت و کنترل ولتاژ‌های مختلف برق در ساختمان اشاره کرد.‌ لازم به ذکر است که با کنترل دقیق جریان برق به وسیله سوئیچینگ در تابلو برق هوشمند ساختمان، از اتلاف انرژی جلوگیری می‌شود. بنابراین می‌توان گفت که سوئیچینگ با بازدهی و راندمان عالی، کنترل جریان برق، محافظت از تجهیزات هنگام بروز خطا، مدیریت ولتاژ و بهره‌وری انرژی نقش بسزایی را در عملکرد عالی تابلو برق هوشمند ساختمان ایفا خواهد کرد.

جالب است بدانید که سوئیچینگ با کاهش نیاز به تعمیر و نگهداری به کاهش هزینه‌ها نیز کمک می‌کند. در حالت کلی سوییچینگ قابل اعتمادتر، مطمئن‌تر، سریع‌تر و با دقت‌تر از منابع تغذیه دیگر است. از انواع سوئیچینگ الکترونیکی، الکترومکانیکی و دیجیتال در این محصول به کار می‌رود‌. نوع سوئیچینگ به عوامل مختلفی مانند سرعت، دقت، بودجه، تجهیزات قابل کنترل و… بستگی دارد. استفاده و خرید سوئیچینگ که مهمترین بخش تابلو برق هوشمند ساختمان BMS است، باعث کاهش نویز الکتریکی، افزایش عمر مفید تجهیزات و امکان‌پذیری اتوماسیون می‌شود. در حقیقت به دلیل همین مزایای متعدد سوئیچینگ است که از آن به صورت گسترده در تابلو برق هوشمند ساختمان بهره می‌برند.

منبع تغذیه سوئیچینگ در تابلو برق هوشمند – تصویر 2

رله

از رله در این تابلو برای کنترل سیستم گرمایشی و سرمایشی و سیستم روشنایی استفاده خواهد شد.

کابل‌ها

برای برقرار شدن ارتباط قطعات مختلف در این محصول یعنی تابلو برق ساختمان هوشمند از کابل‌های متعددی در سایزهای مختلفی استفاده می‌شود.

کلید مینیاتوری

هنگامی که در تابلو برق هوشمند مشکلاتی ایجاد می‌شود، اتصالی یا خطایی در جریان برق به وجود می‌آید. این کلید مینیاتوری است که وظیفه قطع جریان و تأمین ایمنی تابلو را بر عهده دارد. این کلید مینیاتوری نقش مهمی در تأمین برق چراغ‌ها و تجهیزات دیگر هم ایفا خواهد کرد.

ترمینال‌ها

ترمینال‌ها وظیفه برقراری ارتباط بین رله و سرخط‌ها و سایر تجهیزات تابلو برق هوشمند ساختمان را دارند و ارتباط میان برق اصلی و کلیدهای مینیاتوری را برقرار می‌کنند.

محافظ جان

محافظ جان کلیدی اتوماتیک است که برای حفاظت از انسان و تجهیزات در مقابل برق گرفتگی در تابلو تعبیه می‌شود. در حقیقت این محافظ، جریان برق بیشتر از ۳۰ میلی آمپر را به وسیله رله‌ها قطع خواهد کرد و جریان برق را برای کلیدهای مینیاتوری تأمین می‌کند.

قابلیت‌های مختلف تابلو برق هوشمند BMS

از قابلیت‌های مهم تابلوهای برق هوشمند ساختمان می‌توان به استفاده از اپلیکیشن اشاره کرد. یکی از بهترین قابلیت‌هایی که تابلو برق هوشمند ساختمان دارد این است که می‌توان برای مدیریت و کنترل آن از اپلیکیشن‌ استفاده کرد. در این حالت در مواقع اضطراری برای روشن یا خاموش کردن تجهیزات الکتریکی ساختمان، به کاربر پیامی ارسال می‌شود و او از جریان برق موجود در داخل تابلو برق ساختمان مطلع خواهد شد.

بدیهی است که این اطلاع رسانی در مورد روشن خاموش شدن تمامی تجهیزات متصل به ورودی‌ها می‌باشد. یکی دیگر از قابلیت‌های تابلو برق هوشمند این است که در آن کلیدهای روشن و خاموش یعنی استارت و استپ تعبیه شده است. از این کلیدها می‌توان برای روشن و خاموش کردن تمامی تجهیزات الکتریکی به صورت دستی نیز استفاده کرد که نیازی به تخصص یا مهارت خاصی ندارد.

قابلیت_های مختلف تابلو برق هوشمند BMS – تصویر 4

ابعاد تابلو برق هوشمند ساختمان

ممکن است برای شما دوستان گرامی سوال پیش آمده باشد که این تابلو برق هوشمند چه ابعادی دارد؟ ابعاد این تابلو با توجه به تجهیزات مختلفی که در ساختمان کاربرد دارد و نوع ساختمان انتخاب خواهد شد. ابعاد تابلو برق هوشمند باید به صورتی باشد که دسترسی به تمام بخش‌های آن آسان باشد؛ این‌گونه تعمیرکار یا کاربر می‌تواند به راحتی به تمامی بخش‌ها دسترسی داشته باشد. ضخامت ورقه‌ها و ضخامت رنگ نیز در تعیین ابعاد BMS تأثیرگذار خواهند بود. مطابق با اصول استاندارد ضخامت رنگ باید بین ۲۰ تا ۴۰ میکرون باشد و ورقه‌هایی که برای ساخت این تابلو استفاده می‌شوند باید حدود ۲ میلی‌متر ضخامت داشته باشند.

مورد دیگری که هنگام تعیین ابعاد تابلو به آن توجه می‌شود، وجود فضای کافی برای اضافه کردن آپشن‌ها و گسترش سیستم هوشمند در آینده است. در حالت کلی استانداردترین ابعاد تابلو برق هوشمند ساختمان ۶۰ در ۸۰، ۱۰۰ در ۸۰ و ۱۰۰ در ۱۲۰ هستند که در تمامی این موارد باید عمق حدود ۱۵ سانتی‌متر باشد. نکته جالب دیگر این است که شما می‌توانید با توجه به دکوراسیون داخلی ساختمان خود از جنس‌های مختلف چوب یا فلز و یا حتی آینه برای درب بیرونی این محصول استفاده کنید.

مزایای هوشمندسازی تابلوی برق

مشخص است که هوشمندسازی تابلوی برق دارای مزایای بسیاری است. کاهش مصرف انرژی و صرفه‌جویی در مصرف برق، افزایش ایمنی ساختمان، کاهش خطر آتش سوزی، افزایش طول عمر تجهیزات و وسایل الکتریکی، سهولت در انجام خدمات، کنترل راحت‌تر سیستم‌ها و تجهیزات روشنایی، گرمایشی و سرمایشی، اعلام قطعی تابلو از طریق تلفن، به حداقل رسیدن امکان بروز خطا در برنامه‌ریزی پنل، امکان کنترل تابلو از راه دور و امکان دریافت گزارش برای مدیریت سیستم و… از مزایای هوشمندسازی تابلو برق ساختمان محسوب می‌شوند.

مزایای هوشمندسازی تابلوی برق – تصویر 5

تفاوت تابلو برق هوشمند ساختمان با تابلو برق معمولی

اگر بخواهیم مقایسه‌ای میان تابلو برق هوشمند ساختمان با تابلو برق معمولی داشته باشیم باید بگوییم که تفاوت بین آنها آنقدر زیاد است که امروزه از تابلو برق هوشمند استفاده گسترده‌ای می‌شود و در واقع این تابلو جایگزینی مناسب برای انواع تابلو برق‌های معمولی است. BMS کاربرد بیشتری نسبت به انواع تابلو برق معمولی دارد و عملکرد و راندمان آن بالاتر است. تعداد ورودی‌ها و خروجی‌های بیشتری در تابلو برق‌های هوشمند وجود دارند. تابلوهای هوشمند می‌توانند داده‌ها را از سنسورها جمع آوری، تجزیه و تحلیل کنند. این داده‌ها شامل اطلاعاتی مربوط به رطوبت، دما، کیفیت هوا، مصرف انرژی و… است. غالباً توان مصرفی تابلو برق هوشمند بیشتر از تابلو برق معمولی است.

بهینه سازی مصرف انرژی، کنترل سیستم‌های الکتریکی و مکانیکی ساختمان و ارتقای ایمنی و امنیت از دیگر تفاوت‌هایی هستند که BMS در آنها نسبت به تابلو برق معمولی بهتر عمل می‌کند. تابلو برق هوشمند دارای سیستم پیچیده‌تری است و نصب و راه‌اندازی آن هم تجربه و تخصص بیشتری را می‌طلبد. در مورد قیمت تابلو برق باید بدانید که قیمت مدل‌های هوشمند بالاتر است اما با توجه به صرفه جویی در هزینه‌های انرژی در دراز مدت، همواره به خرید نوع هوشمند تابلو برق توصیه می‌شود. معمولاً تابلو برق هوشمند در ساختمان‌های بزرگتر مانند بیمارستان‌، هتل، دانشگاه و مدارس و… استفاده می‌شود در صورتی که تابلوی برق معمولی برای ساختمان‌های مسکونی و تجاری کوچک کاربردی است.

خرید تابلو برق هوشمند

اگر شما دوستان گرامی قصد خرید تابلو برق هوشمند را دارید، باید به برند محصول، ابعاد، استاندارد رنگ، جنس محصول، داشتن استانداردهای بین‌المللی، کیفیت و کارایی و مقاومت محصول در برابر شرایط آب و هوای مختلف مانند رطوبت، برف و باران، گرد و خاک، نور مستقیم خورشید و… دقت کنید. به خاطر بسپارید که امکانات هوشمند قابل مقایسه با تابلو برق‌های ساده و سنتی نیست و می‌تواند جایگزین بسیار مناسبی برای آنها باشد.

توجه : این مطلب، یک تبلیغ رپورتاژ بوده و مجله ساختمان در محتوا و محصولات آن هیچگونه نظری و مسئولیتی ندارد.