بی‌نتیجه ماندن سامانه ملی املاک در مهار خانه‌های خالی

به گزارش مجله ساختمان به نقل از خبرگزاری صداوسیما، سامانه ملی املاک و اسکان، علی‌رغم وعده‌های اولیه مبنی بر شناسایی و اخذ مالیات از خانه‌های خالی، تاکنون نتوانسته به اهداف تعیین‌شده دست یابد. این ناکامی که ریشه در ضعف همکاری بین‌بخشی و کمبود زیرساخت‌های اطلاعاتی دارد، چالش‌های جدی را برای سیاست‌های کلان حوزه مسکن ایجاد کرده است. عدم دسترسی کامل سامانه به اطلاعات مرتبط، موجب شده است بخش قابل توجهی از املاک خالی از دید ناظران دور بمانند و از پرداخت مالیات مصون بمانند.

این سامانه که با هدف کنترل بازار مسکن و افزایش عرضه واحدهای مسکونی راه‌اندازی شد، در گام نخست به دنبال شناسایی خانه‌های خالی و اعمال مالیات بر آن‌ها بود. اما بروز مشکلات فنی و عدم دسترسی به اطلاعات کامل از سوی نهادهای مختلف، از جمله شهرداری‌ها، ثبت احوال و ادارات مالیاتی، منجر به ناکارآمدی این سامانه شده است. کارشناسان معتقدند که اطلاعات پراکنده و عدم یکپارچگی داده‌ها در سیستم‌های مختلف دولتی، مانع از تشخیص صحیح خانه‌های خالی شده است. عدم وجود یک سیستم اطلاعاتی جامع و یکپارچه، موجب می‌شود اطلاعات ناقص و غیرقابل اعتماد به سامانه وارد شده و در نتیجه، نتایج نادرستی به دست آید.

این موضوع، نه تنها سیاست‌های دولت در حوزه مسکن را با چالش مواجه کرده، بلکه به تشدید بحران مسکن در کشور نیز کمک کرده است. عدم اجرای صحیح قانون مالیات بر خانه‌های خالی، باعث شده است مالکان از پرداخت مالیات طفره روند و واحدهای مسکونی خود را به جای استفاده مفید، خالی نگه دارند. این امر با افزایش قیمت اجاره بها و کمبود مسکن مناسب برای اقشار کم‌درآمد، رابطه مستقیم دارد.

مشکل عدم همکاری میان نهادهای مختلف، موضوعی نیست که به سادگی قابل حل باشد. نیاز به همکاری و تعامل نزدیک بین وزارت راه و شهرسازی، وزارت کشور، سازمان امور مالیاتی و دیگر نهادهای مرتبط، بسیار ضروری است. این همکاری باید بر پایه شفاف‌سازی داده‌ها و ایجاد یک پلتفرم اطلاعاتی یکپارچه و قابل اعتماد استوار باشد. علاوه بر این، تقویت زیرساخت‌های فنی و دیجیتالی نقش کلیدی در رفع این چالش خواهد داشت. بدون وجود یک سیستم امن، قابل اعتماد و به‌روز، سامانه ملی املاک و اسکان نمی‌تواند به اهداف خود دست یابد.

از جمله راهکارهای پیشنهادی برای حل این مشکل، می‌توان به ارتقای سطح همکاری و هماهنگی بین‌دستگاهی، استفاده از فناوری‌های نوین اطلاعاتی، و به‌روزرسانی مستمر سامانه اشاره کرد. همچنین آموزش کاربران سامانه و شفاف‌سازی مقررات مربوطه، می‌تواند به افزایش کارایی این سامانه کمک کند. در غیاب این تلاش‌ها، سامانه ملی املاک و اسکان به ابزاری غیر موثر و نابسامان تبدیل خواهد شد و اهداف مدنظر در حوزه مسکن به سادگی قابل حصول نخواهد بود.

تردیدی نیست که سامانه ملی املاک و اسکان، نقش مهمی در تنظیم بازار مسکن دارد. اما برای رسیدن به اهداف تعیین‌شده، نیاز به تغییر رویکرد و توجه بیشتر به چالش‌های موجود است. با به‌کارگیری راهکارهای مناسب و همکاری بین‌دستگاهی، امکان موفقیت این سامانه و کنترل بهتر بازار مسکن وجود دارد. با این حال، عدم رفع مشکلات موجودی می‌تواند پیامدهای منفی طولانی‌مدتی برای اقتصاد و جامعه به دنبال داشته باشد.

منبع: خبرگزاری صداوسیما