سهم ناچیز بافت‌های فرسوده از تسهیلات بانکی

به گزارش مجله ساختمان به نقل از خبرگزاری صداوسیما، عبدالرضا گلپایگانی، معاون وزیر راه و شهرسازی و مدیرعامل شرکت بازآفرینی شهری ایران، از تخصیص ناکافی منابع بانکی به نوسازی بافت‌های فرسوده ابراز نگرانی کرد. وی با اشاره به معرفی 28 هزار متقاضی دریافت تسهیلات در سال جاری، از تصویب وام تنها برای 4700 نفر خبر داد و این آمار را بسیار ناامیدکننده و نشان‌دهنده‌ی سهم ناچیزی از نیاز واقعی دانست. این در حالی است که نیاز به نوسازی بافت‌های فرسوده، به عنوان یکی از چالش‌های اساسی کلان‌شهرها، سال‌هاست مطرح است و تأثیر مستقیم بر کیفیت زندگی ساکنان این مناطق و ایمنی شهری دارد.

گلپایگانی، علت این کمبود را اولویت‌بندی منابع بانکی به سمت پروژه‌های انبوه‌سازی، به ویژه نهضت ملی مسکن، عنوان کرد و اظهار داشت که بافت‌های فرسوده در این اولویت‌بندی قربانی شده‌اند. این مسأله نشان از چالش جدی در تخصیص بودجه و منابع ملی برای پروژه‌های توسعه شهری دارد. در حالی که نهضت ملی مسکن به عنوان یک طرح مهم ملی در دستور کار دولت قرار دارد، فراموش کردن نیازهای اساسی نوسازی بافت‌های فرسوده می‌تواند پیامدهای اجتماعی و اقتصادی قابل توجهی به دنبال داشته باشد. این پیامدها شامل افزایش آسیب‌پذیری شهری در برابر حوادث طبیعی، گسترش نابرابری‌های اجتماعی و اقتصادی و از بین رفتن میراث فرهنگی در بافت‌های قدیمی است.

مدیرعامل شرکت بازآفرینی شهری ایران از تشکیل صندوقی مشترک با صندوق ملی مسکن برای تأمین منابع مالی مورد نیاز پروژه‌های نوسازی خبر داد. منابع این صندوق از محل دارایی‌های ملکی شرکت بازآفرینی شهری تأمین خواهد شد، که این خود نشان‌دهنده‌ی یک تلاش جدی برای حل این مشکل است. اما به نظر می‌رسد این اقدام به تنهایی کافی نبوده و نیازمند برنامه‌ریزی دقیق‌تر و همکاری بیشتر دستگاه‌های دولتی و بانک‌ها می‌باشد.

سقف تسهیلات در مراکز استان‌ها 450 میلیون تومان و در شهرهای کوچک‌تر بین 300 تا 350 میلیون تومان تعیین شده است. این ارقام، با توجه به تورم و هزینه‌های بالای ساخت و ساز، تا چه اندازه می‌تواند مشکلات اقتصادی متقاضیان را برطرف کند، سؤالی است که نیازمند بررسی دقیق‌تر دارد.

گلپایگانی همچنین به وضعیت حدود 340 هزار نفر ساکن در سکونتگاه‌های غیررسمی تهران اشاره کرد و بر لزوم رسمیت‌بخشی به حق سکونت آنها تاکید کرد. این موضوع یکی از چالش‌های کلیدی در شهرهای بزرگ ایران است که نیازمند راهکارهای جامع و فراتر از اعطای تسهیلات ساده است. تدوین لایحه اعطای سند مالکیت به متصرفان اراضی دولتی، که پس از تأیید دولت به مجلس ارائه خواهد شد، می‌تواند گامی اساسی در ساماندهی سکونتگاه‌های غیررسمی باشد، هرچند موفقیت این طرح نیازمند بررسی دقیق و پیگیری جدی است.

علاوه بر این، وی به وجود 59 خانه تاریخی در مالکیت شرکت بازآفرینی شهری اشاره کرد و از مرمت 30 خانه و مرمت در حال انجام 10 خانه دیگر خبر داد. هدف از این اقدام، بهره‌برداری از این بناها با مشارکت بخش خصوصی و حفظ هویت تاریخی شهرهاست. این نشان از اهمیت حفظ میراث فرهنگی در کنار نوسازی بافت‌های فرسوده دارد.

در مجموع، گزارش ارائه شده نشان‌دهنده‌ی چالش‌های جدی در مسیر نوسازی بافت‌های فرسوده شهری در ایران است. اگرچه تلاش‌هایی برای رفع این مشکلات از جمله تشکیل صندوق مشترک و تدوین لایحه جدید انجام شده است، اما کمبود شدید منابع بانکی و عدم اولویت‌بندی مناسب این پروژه‌ها، نگرانی‌های جدی را در پی دارد. برای حل این مشکل، همکاری مؤثر بین دولت، بانک‌ها و بخش خصوصی، تخصیص بودجه مناسب و برنامه‌ریزی دقیق و جامع ضروری است. در غیر این صورت، بافت‌های فرسوده همچنان با چالش‌های جدی روبرو بوده و به عنوان یکی از معضلات مهم شهری باقی خواهد ماند.

منبع: خبرگزاری صداوسیما