فقط ۴۷۰۰ متقاضی موفق به دریافت تسهیلات نوسازی بافت‌های فرسوده شدند

به گزارش مجله ساختمان به نقل از مهر، عبدالرضا گلپایگانی، مدیرعامل شرکت بازآفرینی شهری ایران، در نشست خبری خود در تاریخ ۳۰ شهریور ۱۴۰۲، از چالش‌های جدی در تأمین تسهیلات برای نوسازی بافت‌های فرسوده کشور خبر داد. وی با اشاره به آمار ناامیدکننده تخصیص تسهیلات در سال ۱۴۰۳ اظهار داشت که از ۲۸ هزار متقاضی معرفی‌شده، تنها ۴۷۰۰ نفر موفق به دریافت تسهیلات شده‌اند. این رقم پایین را می‌توان ناشی از اولویت‌بندی منابع مالی بانک مرکزی برای پروژه‌های نهضت ملی مسکن و طرح‌های انبوه‌سازی دانست، عاملی که نیاز واقعی بافت‌های فرسوده را تحت‌الشعاع قرار داده است.

گلپایگانی ضمن تأکید بر محدودیت‌های شبکه بانکی، از برنامه‌های جدید شرکت بازآفرینی شهری ایران برای تأمین منابع مالی خبر داد. این برنامه‌ها شامل تشکیل صندوقی مشترک با صندوق ملی مسکن است که از دارایی‌های شرکت بازآفرینی و همچنین تفاهم‌نامه‌های منعقدشده با صندوق ملی مسکن، تغذیه می‌شود. استفاده از املاک متعلق به شرکت بازآفرینی، که از پروژه‌های مختلف به دست آمده‌اند، نیز در این راستا مورد توجه قرار گرفته است. هدف این برنامه، تأمین منابع کافی برای پرداخت تسهیلات به سازندگان و تسریع در نوسازی بافت‌های فرسوده است؛ مبلغ این تسهیلات در مراکز استان‌ها حدود ۴۵۰ میلیون تومان و در شهرهای کوچک‌تر بین ۳۰۰ تا ۳۵۰ میلیون تومان در نظر گرفته شده است. عدم موفقیت در اخذ تسهیلات نهضت ملی مسکن برای بافت‌های فرسوده، علیرغم پیش‌بینی آن در قانون جهش تولید مسکن، نیز از دیگر چالش‌های مطرح‌شده بود.

گلپایگانی همچنین به موضوع مرمت خانه‌های تاریخی اشاره کرد. در حال حاضر حدود ۵۹ خانه تاریخی در مالکیت شرکت بازآفرینی شهری ایران قرار دارد که ۲۰ تا ۳۰ خانه از آن‌ها مرمت شده و حدود ۱۰ خانه دیگر نیز در حال مرمت هستند. هدف از این اقدام، ایجاد زنجیره‌ای کارآمد برای بهره‌برداری از این خانه‌ها با مشارکت بخش خصوصی و حفظ هویت معماری شهری است. این پروژه‌ها نه تنها ارزش‌های تاریخی را حفظ می‌کنند، بلکه می‌توانند به رونق گردشگری و توسعه اقتصادی مناطق هدف نیز کمک کنند.

وضعیت سکونتگاه‌های غیررسمی تهران نیز از دیگر موضوعات مطرح‌شده در این نشست بود. گلپایگانی با اشاره به سکونت حدود ۳۴۰ هزار نفر در این مناطق، که معادل جمعیت یک شهر متوسط است، بر اهمیت به رسمیت شناختن حق سکونت این افراد تأکید کرد. وی با اشاره به محلاتی همچون باغ آذری، دره فرحزاد، یافت‌آباد جنوبی، مینابی، اتابک، خاک سفید و اسلام‌آباد به عنوان نمونه‌هایی از این سکونتگاه‌ها، از تغییر رویکرد از سیاست تملک اراضی به رسمیت شناختن سکونت و توانمندسازی ساکنان خبر داد. این تغییر رویکرد، پس از مطالعات کارشناسی و تصویب در کمیسیون ماده ۵ شورای عالی شهرسازی و معماری، منجر به تأمین سرانه‌های خدماتی، نوسازی مسکن و آزادسازی محدوده‌های واقع در حریم رودخانه‌ها و بزرگراه‌ها در برخی از این مناطق شده است.

گلپایگانی در ادامه، به وضعیت سکونتگاه‌های غیررسمی در سایر شهرهای اطراف تهران و همچنین آمار ملی اشاره کرد. به گفته وی، حدود ۷ میلیون نفر در سکونتگاه‌های غیررسمی کشور زندگی می‌کنند که معادل ۷ درصد جمعیت کشور است؛ این رقم در مقایسه با میانگین جهانی حدود ۱۵ درصد، پایین‌تر است. وی با مقایسه شرایط حاشیه‌نشینی در ایران با سایر کشورهای جهان سوم، بر شرایط نسبتا بهتر ایران تأکید کرد.

در پایان، مدیرعامل شرکت بازآفرینی شهری ایران از تدوین لایحه‌ای برای اعطای سند مالکیت به متصرفان اراضی دولتی خبر داد. این لایحه که پس از بررسی در وزارت راه و شهرسازی و تصویب در دولت، به زودی برای تصویب به مجلس شورای اسلامی ارسال خواهد شد، می‌تواند تحولی اساسی در ساماندهی سکونتگاه‌های غیررسمی کشور ایجاد کند. این طرح، که پیش‌تر به صورت آزمایشی در قانون بودجه اجرا شده بود، امکان واگذاری زمین‌های تصرفی به متصرفان واجد شرایط را فراهم می‌کند. این لایحه در صورت تصویب می‌تواند به حل بخشی از مشکلات اساسی در حوزه مسکن و ساماندهی سکونتگاه‌های غیررسمی کمک کند و به ارتقای کیفیت زندگی ساکنان این مناطق بینجامد. این اقدام، علاوه بر جنبه‌های اجتماعی، می‌تواند از منظر اقتصادی نیز با ساماندهی بافت‌ها و فعال‌سازی آن‌ها، اثرات مثبتی به همراه داشته باشد.

منبع: مهر